Bursa, tarih boyunca pek çok medeniyete ev sahipliği yapmış, zengin bir geçmişe sahip olan önemli bir şehirdir. Osmanlı döneminden çok daha öncesine dayanan köklü bir tarihi bulunur. Bizans İmparatorluğu döneminde de şehir, çeşitli adlarla anılmış ve bu adlar, Bursa’nın stratejik önemi kadar tarihi dokusuna da işik tutmuştur.
Bursa’nın Bizans Dönemindeki Adı
Bizans döneminde Bursa, “Prusa” adıyla anılıyordu. Bu isim, şehrin kurucusu olan Bitinya Kralı I. Prusias‘tan gelmektedir. M.Ö. 3. yüzyılda kurulan Prusa, adını kralın şehre kazandırdığı önemden almış ve bu isim, Bizans döneminde de devam etmiştir.
Prusa, Bizans döneminde hem bir ticaret merkezi hem de bir dinî merkez olarak dikkat çekiyordu. Bu dönemde şehir, Uludağ’ın eteklerindeki termal kaynaklarıyla ünlenmiştir. Bizans halkı, bu sıcak su kaynaklarını Şifalı Sular (Thermae) olarak adlandırıyor ve buraları hem tedavi hem de dinlenme amacıyla kullanıyordu.
Bizans Döneminde Bursa’nın Stratejik Önemi
Prusa, Bizans döneminde çok önemli bir stratejik konuma sahipti. Şehir, Asya ile Avrupa arasındaki ticaret yollarının kesif noktası olması nedeniyle önemli bir ticaret merkezi haline gelmişti. Aynı zamanda Bursa, Bizans’ın önemli askerî merkezlerinden biriydi ve Anadolu’daki Bizans yerleşimlerinin savunma hattında yer alıyordu.
Bursa’nın Bizans dönemindeki dini rolü de dikkat çekiciydi. Uludağ, o zamanlar “Olympos” olarak bilinirdi ve Bizans döneminde hristiyan azizlerin ve ruhbanların inzivaya çekildiği kutsal bir mekan olarak kabul edilirdi. Bu nedenle Bursa, hem ruhani hem de kültürel açıdan çok önemli bir yere sahipti.
Bizans Mimari Eserleri
Bizans döneminden kalan eserlerden bazıları Bursa’nın tarihi dokusunu günümüze kadar taşımıştır. Bu döneme ait mimari eserlerin başlıcaları:
- Aya Yorgi Kilisesi: Bursa’nın Bizans dönemindeki dini yapılarından biri olarak öne çıkar.
- Bızıkıon Kalesi: Bursa’nın surları ve kaleleri Bizans döneminde inşa edilmiş ve defalarca onarılmıştır.
Osmanlıların Bursa’yı Fethi ve Şehrin Dönüşümü
1326 yılında Osmanlılar tarafından fethedilen Bursa, Bizans dönemindeki adı olan Prusa’dan, bugün bildiğimiz Bursa adına evrilmiştir. Osmanlıların Bursa’yı fethetmesiyle birlikte, Bizans dönemine ait eserlerin bazıları korunmuş, bazıları ise yeni yapılarla dönüştürülmüştür. Bu da Bursa’nın tarihi zenginliğini iki medeniyetin birleşme noktalarıyla daha da öne çıkartmaktadır.
Bursa, Bizans döneminde “Prusa” adıyla, hem ticaret hem de dinî merkez olarak önem taşımış bir şehirdi. Şehrin tarihindeki bu önemli dönem, günümüzdeki zengin kültürel ve tarihi dokusunun temelini oluşturmuştur. Bursa’nın Bizans dönemindeki adı ve bu adın taşıdığı anlam, şehrin geçmişine dair derin bir anlayış sunar ve Bursa’nın tarihine ışık tutar.
